Yoga chữa bệnh về cơ bản là một hệ thống tự điều trị. Theo quan điểm Yoga thì bệnh tật, những rối loạn trong cơ thể là kết quả của những thiếu sót trong lối sống của những thói quen xấu, của sự thiếu những kiến thức đúng đắn có liên quan đến nếp sống cá nhân, của chế độ ăn uống không phù hợp.
Do sự mất cân bằng nội tại nên một số chức năng của cơ thể bị giảm sút nhanh hoặc từ từ.
Cho nên mỗi cá nhân phải tự mình chịu trách nhiệm về nguyên nhân bệnh tật của bản thân cũng như cách cứu chữa.
Chuyên gia Yoga chỉ vạch ra cho người bệnh một con đường và họ chỉ là một cố vấn của người bệnh.
Quá trình điệu trị bằng Yoga bao gồm 3 bước:
Những bước này được mô tả như sau:
+ Chế độ ăn uống phù hợp.
Chế đọ ăn uống giữa một vị trí quan trọng trong hệ thống tập luyện Yoga. Có ăn mới khỏe. Tuỳ theo tính chất của bệnh và điều kiện của người bệnh mà có chế độ ăn uống phù hợp.
Chế độ ăn uống chung nhất của hầu hết bệnh nhân chữa bằng phương pháp Yoga là hoa quả, salat, rau tươi, bánh mì và các loại đậu ( được lựa chọn). Với những người không ăn chay thì có thể ăn cá và gan. Thịt lợn và thịt gà nói chung bị cấm.
Tất cả đều phải tuân theo một số nguyên tắc cơ bản là ăn chậm, chỉ ăn 85% khả năng ăn của mình, buổi tối ăn trước khi ngủ ít nhất là 2 tiếng đồng hồ, tránh uống nước trong khi ăn, không ăn thức ăn nóng, nướng, rán và gia vị, không dùng quá một hoạc hai tách cà phê hoặc trà trong một ngày và nếu có thể thì bỏ hẵn cà phê và trà, bỏ thuốc lá và tránh dùng rượu.
Loại và chất lượng thức ăn tác động đến cơ thể và thần kinh của con người. Không thực hiện một chế độ ăn uống phù hợp, không hiểu biết sự cần thiết của vấn đề này sẽ dần dần tự làm hại đến thể chất và thần kinh của chính mình. Cảm giác mệt mỏi sẽ biểu hiện ngay trên thái độ, ý nghĩ cũng như trong hoạt động của chính mình.
Chế độ ăn uống tốt nhất là chế độ cân bằng. Chế độ cân bằng đó là salat, rau tươi, hoa quả tươi và các loại quả non.
Bất luận người ăn chay hay không ăn chay, 4 loại này thường phải có trong các món ăn hằng ngày.
+ Tập luyện Yoga.
Người bệnh tập luyện Yoga theo tình trạng bệnh và điều kiện cơ thể của họ. Đa số trường hợp chỉ cần tập luyện đều đặn một số asana (thế) là đủ để cứu chữa bệnh tật. Trong một số bệnh khác tập luyện pranaya-ma (thở kết hợp với asana) là cần thiết để đem lại kết quả tốt
Bên cạnh đó, ở một số trường hợp, sự tập trung tư tưởng, trạng thái trầm tĩnh cũng cần thiết.
Những bệnh cần tập thời gian dài là: bệnh đái đường ở thanh thiếu niên, trẻ em bị bại liệt, tê liệt, bệnh béo phì…
Tập luyện Yoga còn đề phòng bệnh và tăng cường sức khỏe. có sự khác nhau giữa việc tập luyện giữ bệnh nhân và sự hướng dẫn của thầy thuốc. Bệnh nhân phải căn cứ vào bệnh tình và thể lực của mình mà thực hiện các asana. Thực hiện các asana phù hợp với bệnh tật và khả năng của mình thì bệnh nhân khỏe lên và bệnh tình thuyên giảm, khi đó thực hiện các asana tốt hơn và thậm chí thực hiện được cả các asana mà lúc đầu không thể làm được.
Chữa bệnh bằng Yoga không định hướng và tiêu chuẩn hóa được nên những trường phái và trung tâm Yoga của Ấn Độ đều phát triển trên cơ sở những kinh nghiệm và sự nghiên cứu của mình. Do đó những trung tâm khác nhau có những phương pháp chữa bệnh khác nhau.
+ Những vấn đề phụ nữ cần lưu ý.
Bệnh nhân nữ tránh tập Yoga trong lúc có kinh nguyệt và trong giai đoạn đầu (trước tháng thứ tư) của thời kỳ thai nghén. Phụ nữ có thai (sau tháng thứ tư) có thể tập Yoga trên cơ sở tự chọn dưới sự chăm sóc và hướng dẫn của chuyên gia Yoga.
Yoga có tác dụng tăng cường sức khỏe, chữa nhiều bệnh và những rối loạn khác nhau của phụ nữ.
Tập Yoga có thể làm cho kinh nguyệt điều hòa, tăng sức khỏe cho bào thai và giúp cho việc sinh đẻ được dễ dàng hơn.